Het zal de meeste krantenlezers ontgaan zijn, maar wie de technische pers volgt, weet dat er al enkele jaren een race aan de gang is om het hoogste gebouw ter wereld te bezitten.
Wij zijn ver weg van “Het Witte Huis” in Rotterdam dat rond 1900 met haar 43 meter hoogte het hoogste gebouw van Europa was en werd gebouwd naar voorbeeld van de Amerikaanse wolkenkrabbers.
Kantoorgebouw Home Insurance Building in Chicago (Verenigde Staten)
De hoogbouw hausse die de Verenigde Staten aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw overspoelde werd echter niet alleen aangejaagd door technische innovaties zoals de veiligheidslift van Otis uit 1852, de toepassing van gewapend beton en staalskeletten maar ook door economische prikkels als een stijging van de stedelijke grondprijzen en een daling van de staalprijzen. Het 42 meter hoge Home Insurance Building in Chicago, van de architect William Lebaron Jenney, gebouwd in 1885 wordt vaak beschouwd als de eerste echte wolkenkrabber.
Empire State Building from a Park Avenue skyscraper. – Photo David Shankbone – August 2007
Decennia lang behoorde het Empire State Building in New York met zijn 443 m tot de hoogste “wolkenkrabbers“.
In 1998 gingen de (tweeling) Petronas Towers in Kuala Lumpur daar met ca. 10 m overheen.
In 2004 ‘verbeterde’ de Taipei 101, in de hoofdstad van Taiwan, het record met meer dan 50 m: totale hoogte 508 m (meer dan een halve kilometer!).
In de stad Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten werd op 21 september 2004 begonnen met de bouw van een toren die op 21 juli 2007 de titel ‘hoogste gebouw ter wereld’ mocht verkrijgen.
Lang werd de exacte hoogte geheim gehouden. Op 17 januari 2009 bereikte de toren haar hoogste punt, met een hoogte van 828 meter. Inclusief antennes en vlaggenmasten is de hoogte 829,8m. De hoogste toren mocht als Burj Khalifa (Arabisch: برج خليفة) met groots vuurwerk geopend worden op 4 januari 2010. Het koelsysteem gebruikt het equivalent van ruim 10,2 miljoen kilo gesmolten ijs als koelwater.
Horizon van Downtown Dubai met Burj Khalifa vanuit een helikopter
Intussen is bevestigd dat de toegenomen seismische (aardbevings-) activiteit, die inmiddels in Taipei is waargenomen, wordt veroorzaakt door de druk van de toren. Het gaat nog om kleine, niet voelbare trillingen, maar het is duidelijk dat de ondergrond bezig is te reageren op de enorme zeer plaatselijke (en variërende!) druk. Soortgelijke effecten zijn ook al waargenomen bij zeer grote, recent aangelegde stuwmeren. Het absurde is dat, anders dan in het centrum van New
York, schaarse bouwruimte niet de reden is voor het bouwen van deze giganten. Het gaat uitsluitend om nationaal prestige.
Een groots koop paradijs: Dubai Mall
De betrokken landen zijn rijk en kunnen het zich veroorloven. En rijkdom wil zich tonen. De toren in Dubai vormt het middelpunt van een multifunctioneel complex, dat onder meer het daarnaast gelegen grootste winkelcentrum ter wereld, de Dubai Mall omvat. De toren ligt aan een kunstmatige vijver met daarin de grootste fontein ter wereld. In het geval van Dubai is zelfs de vraag naar (kantoor)ruimte niet de drijfveer. Integendeel: men begint zich al af te vragen of men al die ruimte wel verhuurd krijgt, en de zaak niet een financiële ramp dreigt te worden. In dat verband wordt al gesproken van een ‘toren van Babel’. Maar de echte vraag begint zich op te dringen of niet terrorisme maar geologische instabiliteit misschien de grootste bedreiging van dergelijke bouwsels gaat vormen, en of dat ‘toren van Babel’ risico niet veel meer in de klassieke zin moet worden ingeschat. De moderne mens lijkt intussen even ver doorgeschoten in zijn eigenwaan als die ten tijde van Abraham.
Stepping Toes 